Veldslag in de vagina?
In de biologieles leerde je dat de bevruchting een race tegen de tijd was. Haantje de voorste gaat bij de bevruchting met de pluimen lopen. Voor de andere 100.000.000 à 200.000.000 zaadcellen rest er niets anders dan de totale ontbering. The winner takes it all. Maar onlangs verscheen er een boek dat een ander licht werpt op de zaak. Lichaamseigen spermacellen werken volgens Robin Baker met elkaar samen met als bedoeling spermacellen van andere mannen te vernietigen. Oorlog in de vagina!
Je hebt het waarschijnlijk nog nooit voorgesteld, maar je (vriendin's) vagina kan al meermaals het slachtoffer geweest zijn van een brutale spermaoorlog met blokkers, jagers, reservisten en bevruchters. Althans volgens Robin Baker, evolutionair bioloog. Spermacellen kunnen volgens Baker op de geur af bepalen of de spermacel die hen kruist dezelfde genetische basiscode draagt of niet. Wanneer deze code niet overeenkomt, schiet het spermaleger in actie. Volgens Baker is slechts 1% van de spermacellen in staat om de vrouw te bevruchten. De rest? Die vecht.
Een bont allegaartje
Anatomisch gezien vormen spermacellen een bont allegaartje. De typische, vrij atletisch uitziende spermacellen dringen diep door en proberen de eicel te bevruchten. Deze bevruchters hebben meestal een grote kop. De speldenkoppen, hebben een kop die zo klein is dat er niet genoeg ruimte is om het genetische DNA-materiaal te dragen. Er bestaan ook echte misvormden: de gedrochten, gebochelden die twee, drie of zelfs 4 koppen of staarten hebben. Deze enorme variatie zette Baker aan het denken. Volgens Baker zijn de vechters anatomisch conform aan de bevruchters, maar zijn zij vaak niet in staat om te bevruchten. Ze gaan volgens Baker op zoek naar zaadcellen van andere mannen om deze te vernietigen met een cocktail van enzymen.
In het slijm van de baarmoederhals bevinden zich ook veel luie, nogal immobiele zaadcellen, de blokkers. Volgens Baker vertonen deze misvormden helemaal geen interesse in het bevruchten van de eicel. Zij proberen te voorkomen dat zaadcellen van een andere man niet kunnen doordringen in de vagina. Ze bouwen een buffer waar vreemde spermacellen tevergeefs tegenin beuken. Tenslotte zijn er ook reservisten. Zij rusten uit in de wanden van de vaginaholte. Hier kunnen ze langer overleven. Wanneer er spermacellen van een andere man de vagina binnendringen, stormen ze uit de wanden om de spermacellen van de andere man te blokkeren.
De strategie van de overwinning
Wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat mannen die naar porno kijken waarin twee mannen en een vrouw figureren meer sperma produceren dan mannen die naar porno kijken met één man en één vrouw. Het lijkt erop dat het zien van deze competitie, of het bewust zijn van competitie, een invloed heeft op het volume zaad dat een man ejaculeert. Mannen die een one-night-stand hebben met een vrouw ejaculeren ook meer sperma dan mannen in een vaste relatie, omdat ze minder kans zouden hebben om regelmatig seksueel contact te hebben met deze vrouw. Meer zaad betekent meer kans op bevruchting en meer kans om de seksuele concurrent te verslaan. De vaste partner streeft er volgens Baker echter naar om de spermapopulatie bij zijn partner constant op peil te houden. Spermacellen hebben namelijk een beperkte levensduur. Na vijf dagen is de fut eruit en sterven ze af. Daarom is het voor de vaste partner van groot belang om zijn spermapopulatie op peil te houden. Dat komt mooi overeen met het Belgisch gemiddelde van 1 à 2 keer vrijen per week.
Te mooi om waar te zijn?
Geef toe, het is een mooi verhaal. Voordat Hollywood op gedachten komt: het is een fabeltje. Spermacellen vechten geen epische veldslagen uit in de vagina. Daarvoor is er geen echt bewijs. Maar er is wel iets anders wat wél bewezen is. Spermacellen gebruiken inderdaad geurreceptoren om de weg naar de eicel te zoeken. Die geur komt overeen met - oh romantiek - de geur van een bloem, namelijk de lelietjes van dalen. En die geur wordt dan weer gulzig gebruikt in tal van parfums.